Bộ 5 đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn 11 năm 2021 Trường THPT Hà Huy Tập

Xin gá»­i đến các em học sinh lớp 11 tài liệu Bộ 5 đề thi học sinh giỏi năm 2021 có đáp án Trường THPT Hà Huy Tập đã được Học247 sÆ°u tầm và chọn lọc dưới đây, tài liệu được biên soạn nhằm giúp các em củng cố kiến thức môn Ngữ văn để chuẩn bị tốt nhất cho kì thi sắp tới.

ĐỀ SỐ 1

I. PHẦN ĐỌC – HIỂU (3.0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Có một phụ nữ vừa mất con trai, bà tìm đến một nhà hiền triết và nói:

“Có lời cầu nguyện nào mà ông biết có thể đem con trai tôi sống lại?”

Nhà hiền triết bảo:

“Hãy đem về đây cho ta một hạt giống cây mù tạt được trồng từ gia đình nào chưa từng bao giờ biết đến đau khổ”.

Người phụ nữ ngay lập tức lên đường đi tìm hạt giống thần kỳ. Đầu tiên bà đến gõ cửa một ngôi nhà lớn sang trọng và hỏi:

“Tôi đang tìm hạt giống cây mù tạt từ gia đình chưa bao giờ biết đến đau khổ, có phải nơi này không?”

Họ trả lời bà đã đến nhầm chỗ và bắt đầu kể những tai họa đã xảy đến với gia đình họ. Bà ngồi lại an ủi họ rối tiếp tục lên đường đi tìm hạt giống thần kỳ.

Nhưng bất cứ nơi nào bà ghé vào, dù ở những ngôi nhà tồi tàn hay sang trọng, bà đều được nghe những chuyện đau buồn này đến chuyện bất hạnh khác.

Bà trở nên quan tâm và rất muốn chia sẻ nỗi buồn của người khác đến nỗi bà đã quên đi nỗi buồn của chính bà và quên câu hỏi về hạt giống cây mù tạt thần kỳ mà bà tìm kiếm.

Thế đó, cách quên đi nỗi buồn của chính mình tốt nhất là hãy chia sẻ với những người khác, bạn sẽ thấy được sự cảm thông và nỗi buồn của chính mình cũng được tan biến đi. Hãy quên đi nỗi buồn, bạn nhé!

1. Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản trên? (0.5 điểm).

2. Anh (chị) hiểu nhÆ° thế nào về hình ảnh hạt giống cây mù tạt trong câu văn “Hãy đem về đây cho ta một hạt giống cây mù tạt được trồng từ gia đình nào chÆ°a từng bao giờ biết đến đau khổ“.(0.75 điểm).

3. Anh (chị) hiểu nhÆ° thế nào về câu “bất cứ nÆ¡i nào bà ghé vào, dù ở những ngôi nhà tồi tàn hay sang trọng, bà đều được nghe những chuyện đau buồn này đến chuyện bất hạnh khác”. (0,75 điểm).

4. Thông điệp nào của văn bản trên để lại cho anh (chị) nhiều suy nghÄ© nhất? (1,0 điểm).

II. PHẦN LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Anh (chị) hãy viết đoạn văn (200 chữ) trình bày suy nghÄ© của bản thân về câu: “cách quên đi nỗi buồn của chính mình tốt nhất là hãy chia sẻ với những người khác, bạn sẽ thấy được sá»± cảm thông và nỗi buồn của chính mình cÅ©ng được tan biến đi”.

—(Nội dung đầy đủ của Đề thi số 1 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)—

ĐỀ SỐ 2

Câu 1 (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu ở dưới:

Narziss là một chàng trai rất xinh đẹp. Vẻ đẹp của chàng khiến các nữ thần phải say mê, đắm đuối. Nhưng chàng không hề để tâm hay đáp lại một ai. Ngày ngày, chàng soi mặt trên hồ nước để tự chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình. Chàng say mê mình đến nỗi một ngày kia nghiêng quá đà, ngã xuống hồ và chết đuối. Từ nơi đó mọc lên một bông hoa đẹp mang tên Narziss, đó là hoa thuỷ tiên.

(Lược dẫn theo Nhà giả kim, Paolo Coelho, NXB Văn học, 2015, tr 11)

1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. (0,5 điểm)

2. Hãy đặt nhan đề cho đoạn trích. (0,5 điểm)

3. Nêu nội dung đoạn trích. (1,0 điểm)

4. Từ câu chuyện về chàng Narziss, nếu được phép giải thích ý nghĩa cho các loài hoa, anh/chị sẽ nói như thế nào về hoa thuỷ tiên? (2,0 điểm)

Câu 2. (6,0 điểm)

Suy nghĩ của anh /chị về nhan đề quyển sách trên.

Câu 3. (10,0 điểm)

Về văn học trào phúng, có ý kiến cho rằng: “Đó là một khái niệm bao trùm lÄ©nh vá»±c văn học của tiếng cười”

(Từ điển thuật ngữ văn học, Nhiều tác giả, NXB Giáo dục, 2008, tr 303)

Cảm nhận của anh/chị về tiếng cười của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia (trích Số đỏ)

—- HẾT —-

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 2

Câu 1. (4,0 điểm)

1. Phương thức biểu đạt của đoạn trích: tự sự

2. Đặt nhan đề cho đoạn trích: HS có thể đặt các nhan đề khác nhau miễn là phù hợp nội dung văn bản và ngắn gọn: theo nhân vật chính, theo một chi tiết đặc sắc trong văn bản, theo nội dung/ý nghÄ©a văn bản (Narziss, chuyện chàng Narziss, hoa thuá»· tiên, sá»± tích hoa thuá»· tiên…)

3. Nội dung đoạn trích: kể về sự tích hoa thuỷ tiên

4. Từ câu chuyện về chàng Narziss, giải thích ý nghĩa cho hoa thuỷ tiên:

– Chàng Narziss được yêu mến , say mê nhÆ°ng không hề để tâm hay đáp lại một ai đó là một người lạnh lùng, vô tình.

– Chàng tá»± chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình, say mê mình đó là một con người chỉ biết yêu bản thân

– NhÆ° vậy, hoa thuá»· tiên có thể là là biểu tượng cho những kẻ lạnh lùng, ích kỉ

Câu 2. (6,0 điểm)

1. Giải thích ý kiến

– “Hướng gió” là những điều kiện khách quan, là hoàn cảnh xã hội nhiều biến động thá»­ thách điều khiển cánh buồm: là hành động của bản thân, yếu tố chủ quan thuộc về con người

– Con người không thay đổi được hoàn cảnh thì phải biết tính toán, hành động khắc phục hoàn cảnh hoặc lợi dụng hoàn cảnh để hoàn thành mục tiêu, để đạt được thành công.

– Ý kiến trên đề cao vai trò chủ quan của con người trước các điều kiện khách quan của cuộc sống

2. Bàn luận

– Đây là ý kiến đúng đắn: Sá»± thành công hay thất bại trong cuộc đời mỗi người là do chính bản thân người ấy quyết định.

– Hoàn cảnh khách quan là yếu tố ngoài bản thân nên rất khó tác động, trừ các bậc vÄ© nhân, không phải tất cả mọi người đều có thể thay đổi hoàn cảnh, cÅ©ng không phải hoàn cảnh luôn là điều kiện thuận lợi cho con người. Nếu trong hoàn cảnh khó khăn thá»­ thách mà con người biết vượt lên, biết tá»± điều chỉnh tÆ° duy, hành động để ứng phó với các yếu tố bất lợi thì sẽ đi đúng hướng và đến được cái đích cần đến.

– Dù hoàn cảnh có thuận lợi nhÆ°ng nếu con người không biết nắm bắt cÆ¡ hội, không tận dụng được sá»± hỗ trợ của các yếu tố khách quan thì sẽ không vÆ°Æ¡n tới được ước mÆ¡.

– Mở rộng: Không thể phủ nhận vai trò của hoàn cảnh sống, của các điều kiện khách quan trong sá»± thành bại của con người.

– Gặp điều kiện thuận lợi sẽ được “thuận buồm xuôi gió”, gặp “cuồng phong” dễ bị cuốn đến chỗ thảm bại.

—(Để xem tiếp đáp án của Đề thi số 2 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)—

ĐỀ SỐ 3

Câu 1 (3.0 điểm):

Trình bày suy nghÄ© của anh (chị) về quan niệm sau của Shakespeare: “Ước mong mà không kèm theo hành động thì dù hy vọng có cánh cÅ©ng không bao giờ bay tới mục đích”.

Câu 2 (7.0 điểm):

“Cái đẹp mà văn học đem lại không phải cái gì khác hÆ¡n là cái đẹp của sá»± thật đời sống được khám phá một cách nghệ thuật”. (Hà Minh Đức)

Anh/ chị hiểu như thế nào về nhận định trên? Hãy làm sáng tỏ bằng việc phân tích sơ đồ không gian trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao: Cái lò gạch bỏ không – Nhà tù – Túp lều Chí Phèo – Cái lò gạch bỏ không.

—- HẾT —-

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 3

Câu 1 (3 điểm)

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đạt được những yêu cầu sau:

1. Giải thích quan niệm: (0,5đ)

– Ước mong là những mong muốn, ước mÆ¡ về những điều tốt đẹp trong tÆ°Æ¡ng lai. Người ta sống ai cÅ©ng mong muốn về những điều tốt đẹp cho mình (trong thá»±c tế vẫn có những ước mong không chính đáng, ta quan niệm rằng đó chỉ là những dục vọng thấp hèn). NhÆ°ng từ hiện thá»±c của đời sống đến hiện thá»±c cần vÆ°Æ¡n tới để đạt được trong tÆ°Æ¡ng lai là một khoảng cách. Nó là cả một đường bay dài – hiểu theo cách nói Shakespeare.

– Ước mong phải đi đôi với hành động, Nếu ước mong mà không thá»±c hiện bằng những việc làm cụ thể thì cuối cùng ước mong đó cÅ©ng chỉ là mong ước. Shakespeare rất có ý thức nhấn mạnh vai trò của hành động trong việc hiện thá»±c hóa ước mÆ¡ của con người. Chỉ bằng hành động ta mới đạt được những gì mình cần đạt tới.

2. Phân tích, chứng minh và bình luận về quan niệm: (1,25đ)

– Quan niệm trên là một quan niệm đúng đắn. Thá»±c tế cho thấy chẳng mấy ai hoàn thành sở nguyện của mình khi cứ ngồi mong ước suông. Những người thành đạt trong đời luôn làm việc, luôn hành động.

– Hành động luôn cần thiết đối với tất cả mọi người – nhất là những hành động mang tính định hướng. Không phải có hành động là sẽ có thành công nhÆ°ng muốn thành công thì phải hành động. Hành động hợp lý sẽ rút ngắn con đường đến đích. Nếu ngược lại, con đường ấy sẽ kéo dài thêm ra (dẫn chứng)

– Hành động có thể dẫn đến thành công hay thất bại song điều quan trọng là phải biết rút ra những bài học kinh nghiệm từ những thành công hay thất bại đó (dẫn chứng).

– Ước mong phải phù hợp với khả năng và hoàn cảnh của mỗi người. Ước mong xa vời, thiếu thá»±c tế thì dù có cố gắng đến mấy cÅ©ng khó mà đạt được (dẫn chứng)

– Nếu ai đó trong đời thường bất chấp tất cả nhằm thỏa mãn ước mong của mình thì đó là một sai lầm lớn (dẫn chứng).

3. Bài học nhận thức và hành động: (0,75đ)

– Quan niệm của Shakespeare góp phần nhắc nhở những ai chỉ biết ước mong mà không chịu hành động.

– Ở một góc độ khác, có thể xem quan niệm trên là lời tán thành, biểu dÆ°Æ¡ng những con người luôn làm việc không ngừng để đạt được ước mong của mình.

4. Khẳng định đây là một quan niệm đúng đắn, cần phát huy; kết hợp bày tỏ thái độ, suy nghĩ của bản thân đối với mỗi con người trong cuộc sống. (0.5đ)

Câu 2: (7 điểm):

1. Giải thích nhận định (1,0đ)

– Cái đẹp trong tác phẩm văn học chủ yếu thể hiện ở: Nội dung tÆ° tưởng cao cả, hình thức nghệ thuật hấp dẫn, độc đáo.

– Cái đẹp của sá»± thật cuộc sống: Bắt nguồn từ hiện thá»±c, phản ánh sâu sắc những vấn đề con người quan tâm, trăn trở; phục vụ và góp phần cải tạo cuộc sống …

– Cái đẹp được khám phá một cách nghệ thuật: Sá»± tìm tòi, sáng tạo mới mẻ, độc đáo trong phản ánh hiện thá»±c: tạp nên sá»± hài hòa giữa nội dung tÆ° tưởng và hình thức nghệ thuật; đem lại những giá trị thẩm mÄ© cao…

→ Ý nghĩa khái quát: Khẳng định tầm quan trọng của hiện thực cuộc sống và tài năng của nhà văn đối với việc sáng tạo cái đẹp.

2. Phân tích sơ đồ không gian trong truyện ngắn Chí Phèo để làm sáng tỏ ý kiến trên: (4,5đ)

– Ý nghÄ©a sÆ¡ đồ không gian: Đó là hệ thống các chi tiết không gian được nhà văn sắp xếp để phản ánh những bược ngoặt trong cuộc đời của nhân vật Chí Phèo. Mỗi chi tiết có ý nghÄ©a quan trọng khác nhau đối với số phận nhân vật:

– Cái lò gạch: một cuộc đời bị bỏ rÆ¡i.

– Nhà tù: NÆ¡i giam cầm và tha hóa người lÆ°Æ¡ng thiện.

– Túp lều Chí Phèo: tối tăm, nÆ¡i Bá Kiến cầm tù linh hồn quá»· dữ, cÅ©ng là nÆ¡i gặp gỡ của tình yêu thÆ°Æ¡ng và thức tỉnh bản chất lÆ°Æ¡ng thiện của Chí.

—(Để xem đầy đủ nội dung của câu 2 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)—

ĐỀ SỐ 4

Câu 1 (4,0 điểm)

Trong viện động vật học có một giáo sÆ° triết học đang ngồi truyền thụ triết học cho các loài động vật. Giáo sÆ° triết học đó giảng giải rất nhiều những lý luận trống rỗng, ông nói: “Bất kể sá»± vật nào đều cần phải bắt đầu từ căn bản, cÅ©ng giống nhÆ° bất kể một kiến trúc nào cÅ©ng đều cần làm từ móng đáy đi lên”. Có một con ếch nghe mà không bình tÄ©nh được nữa liền hỏi vị giáo sÆ°: “Xin hỏi giáo sÆ°, có thật tất cả những kiến trúc đều phải làm từ đáy lên không?”. Giáo sÆ° triết học nhìn thẳng vào con ếch và nói: “Đương nhiên! Ếch ngồi đáy giếng”. Con ếch phản kích lại nói: “Chính vì là ếch ngồi đáy giếng nên tôi mới hỏi ông, chẳng lẽ đào giếng cÅ©ng làm từ dưới tầng đáy lên?”. Vị giáo sÆ° triết học há hốc mồm không nói được câu gì.

(Dựa theo Tri thức Việt. Tuyển chọn và dịch)

Suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề xã hội được đặt ra từ trích dẫn trên.

Câu 2 (5,0 điểm)

Bàn về thơ có ý kiến nói: Bài thơ hay là bữa tiệc ngôn từ. Trong khi đó lại có ý kiến cho rằng: Gốc của thơ là tình cảm.

Anh (chị) hãy bình luận và làm sáng tỏ những nhận định trên.

Câu 3 (1,0 điểm)

Sáng tác văn học nghệ thuật không thể không có cảm hứng. Viết văn là gan ruột, tâm huyết, chỉ bộc lộ những gì đã thật tràn đầy trong lòng, không thể cho ra những sản phẩm của một tâm hồn bằng lặng, vô vị, miễn cưỡng.

Theo anh (chị) nhận định trên đây đề cập đến nội dung nào của lý luận sáng tạo văn học nghệ thuật. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vai trò nội dung đó. (Lưu ý: Thí sinh trình bày ngắn gọn, bằng đoạn văn khoảng 10 dòng, không bắt buộc dùng dẫn chứng)

—- HẾT —-

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 4

Câu 1 (4,0 điểm)

I. Yêu cầu về kĩ năng

– Biết cách làm bài nghị luận xã hội; bố cục và cách trình bày hợp lí.

– Hệ thống ý (luận điểm) rõ ràng và được triển khai tốt.

– Diễn đạt suôn sẻ; mắc ít lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.

II. Yêu cầu về nội dung (Học sinh có thể trình bày, sắp xếp nhiều cách)

1. HS dựa vào phần trích xác định vấn đề nghị luận:

– Vị giáo sÆ° giảng nhiều lý luận triết học nhÆ°ng khi con ếch phản kích, ông chỉ biết há hốc mồm, không nói được câu gì. Cho nên lý thuyết vị giáo sÆ° truyền thụ chỉ là thứ lý thuyết khô khan, trống rỗng, không có tính thá»±c tiễn. Vấn đề đặt ra: cần phải biết hoài nghi và kiểm điểm tri thức sách vở từ thá»±c tế; lý luận phải có sá»± kết hợp thá»±c tiễn (mối quan hệ giữa lý luận và thá»±c tiễn).

2. Bàn luận:

– Lý luận là thế giới rộng lớn của sách vở, nhÆ°ng thá»±c tiễn cuộc sống là sá»± bí ẩn mà không một pho sách nào đi đến được, không một cuốn sách nào vắt cạn được. Học ở sách vở là chÆ°a đủ, cần phải đến với thá»±c tế đời sống để kiến thức con người phong phú hÆ¡n, hoàn thiện hÆ¡n.

– Thá»±c tiễn là tiêu chuẩn duy nhất để kiểm tra lý luận. Chính thá»±c tiễn giúp ta quan sát và phán đoán, khai quật những cái đẹp thá»±c sá»± mà con người, sá»± vật cất giấu. Những kiến thức chúng ta học được chỉ có ứng dụng vào cuộc sống mới là của mình.

– Coi trọng thá»±c tiễn không có nghÄ©a là bài trừ kiến thức sách vở. Thá»±c tiễn và lý luận bổ sung cho nhau, tÆ°Æ¡ng trợ cho nhau. Cổ nhân xÆ°a thường nói “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, chính là nhấn mạnh việc kiến thức nên kết hợp thá»±c tiễn.

3. Nâng cao

– Hiểu biết sách vở và những băn khoăn về điều chÆ°a biết trong cuộc sống là điều kiện cần và đủ cho hoạt động học tập, lao động của con người.

– Thá»±c tiễn có thể tăng cường lý luận, phát triển lý luận. Thá»±c tiễn không chỉ là tiêu chuẩn để kiểm nghiệm lí luận mà còn là nguồn của lí luận.

Câu 2 (5,0 điểm)

1. Giải thích

– ThÆ¡ hay là bữa tiệc ngôn từ: ý nói cái hay của bài thÆ¡ trước hết là nhờ cái hay của ngôn từ (sống động, phong phú…), giống nhÆ° sá»± hấp dẫn của những ”món ăn” ngon bằng ngôn từ.

– Gốc của thÆ¡ là tình cảm: nhấn mạnh tÆ° tưởng tình cảm là then chốt quyết định giá trị của một bài thÆ¡.

– Hai ý kiến là hai cách định nghÄ©a về thÆ¡ có sá»± nối tiếp những quan niệm trước đó. Một bên khẳng định sức mạnh của thÆ¡ là ở ngôn từ, một bên khẳng định sức mạnh của thÆ¡ nằm ở tÆ° tưởng, tình cảm chứ không phải ở ngôn từ.

2. Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề

– Nói thÆ¡ hay là bữa tiệc ngôn từ bởi vì: một bài thÆ¡ ngôn ngữ trúc trắc, sáo rỗng, tầm thường thì không thể gọi là thÆ¡ hay. Ngược lại, bài thÆ¡ hay là khi nó bày ra trước độc giả một “bữa tiệc ngôn từ”, với những ngôn từ được nhà thÆ¡ công phu lá»±a chọn, tổ chức, biến nó từ lời bình thường trở thành nghệ thuật {vừa thể hiện tâm hồn thi nhân; vừa chính xác hàm súc; vừa có dấu ấn riêng của tác giả..}.

—(Để xem tiếp đáp án của những câu còn lại vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)—

ĐỀ SỐ 5

Câu 1: Đọc – hiểu (3.0 điểm)

“Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ: từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. PhÆ°Æ¡ng tây đỏ rá»±c nhÆ° lá»­a cháy và những đám mây ánh hồng nhÆ° hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ trệt trên nền trời.

Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả nhÆ° ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran từ ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong cá»­a hàng hÆ¡i tối, muỗi đã bắt đầu vo ve. Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sÆ¡n đen; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thÆ¡ của chị; Liên không hiểu sao, nhÆ°ng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn.”

(Hai đứa trẻ – Thạch Lam)

a (1.5 điểm): Nêu những thành công về mặt nghệ thuật của nhà văn Thạch Lam trong đoạn văn trên?

b (1.5 điểm): Bức tranh quê hÆ°Æ¡ng hiện lên nhÆ° thế nào dưới ngòi bút Thạch Lam ở đoạn văn trên?

Câu 2: Nghị luận xã hội (3.0 điểm)

Bóng nắng, bóng râm

Con đê dài hun hút như cuộc đời. Ngày về thăm ngoại, trời chợt nắng, chợt râm. Mẹ bảo:

– Nhà ngoại ở cuối con đê.

Trên đê chỉ có mẹ, có con.

Lúc nắng, mẹ kéo tay con:

– Đi nhanh lên, kẻo nắng vỡ đầu ra.

Con cố.

—(Nội dung đầy đủ của Đề thi số 5 vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)—

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Bộ 5 đề thi học sinh giỏi lớp 11 môn Ngữ văn năm 2021 Trường THPT Hà Huy Tập. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net Ä‘ể tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh Ã´n tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Chúc các em học tập tốt !