Là thuyết bá»i dưỡng HSG chuyên Äá» Äá»t biến NST môn Sinh há»c 9 nÄm 2021
Vá»i mục ÄÃch có thêm tà i liá»u cung cấp giúp các em há»c sinh lá»p 9 có tà i liá»u ôn táºp rèn luyá»n chuẩn bá» cho kì thi Äá»i tuyá»n sắp tá»i. HOC247 giá»i thiá»u Äến các em tà i liá»u Là thuyết bá»i dưỡng HSG chuyên Äá» Äá»t biến NST môn Sinh há»c 9 nÄm 2021 ÄÆ°á»£c HOC247 biên táºp và tá»ng hợp vá»i phần Äá» và Äáp án, lá»i giải chi tiết . Hi vá»ng tà i liá»u sẽ giúp Ãch cho các em.
Là THUYẾT Bá»I DƯỠNG HSG CHUYÃN Äá» Äá»T BIẾN NST
MÃN SINH Há»C 9
I. Khái quát kiến thức
– Các khái niá»m biến dá», biến dá» di truyá»n, biến dá» không di truyá»n, , biến dá» Äá»t biến, Äá»t biến gen, Äá»t biến NST, Äá»t biến cấu trúc NST, Äá»t biến sá» lượng NST, thá» dá» bôi, thá» Äa bá»i.
– Nguyên nhân gây ra các dạng Äá»t biến.
– Vai trò cá»§a Äá»t biến gen, Äá»t biến NST.
– Các dạng Äá»t biến gen, Äá»t biến cấu trúc và Äá»t biến sá» lượng NST.
– CÆ¡ chế phát sinh thá» dá» bá»i, thá» Äa bá»i.
– Vì sao Äá»t biến thưá»ng hại cho bản thân sinh váºt nhưng lại ÄÆ°á»£c sá» dụng trong chá»n giá»ng.
– Trong tạo Äá»t biến thá» Äa bá»i ngưá»i ta thưá»ng dùng chất hóa há»c nà o là chá»§ yếu? Vì sao?
* Phân loại biến dá»
II. Cách xác Äá»nh bà i táºp Äá»t biến NST
1. Xác Äá»nh sá»± thay Äá»i cấu trúc và sá» lượng nhiá» m sắc thá» khi biết dạng Äá»t biến và ngược lại xác Äá»nh dạng Äá»t biến khi biết sá»± thay Äá»i cấu trúc và sá» lượng nhiá» m sắc thá».
Dạng ÄB | Sá»± thay Äá»i cấu trúc nhiá» m sắc thá» |
Mất Äoạn nhiá» m sắc thá» | – Nhiá» m sắc thá» ngắn Äi so vá»i bình thưá»ng. – Má»t sá» gen bá» mất. |
Lặp Äoạn nhiá» m sắc thá» | – Nhiá» m sắc thá» dà i hÆ¡n so vá»i bình thưá»ng. – Má»t sá» gen ÄÆ°á»£c tÄng thêm bản sao trên nhiá» m sắc thá» Äó. – Hình thà nh vòng lặp Äoạn khi tiếp hợp á» kì Äầu I cá»§a quá trình giảm phân. |
Thay thế cặp nuclêôtit | – Sá» nuclêôtit không Äá»i. – Chiá»u dà i và khá»i lượng gen không Äá»i – Sá» liên kết hóa trá» không Äá»i – Sá» liên kết hiÄro tÄng 1 nếu thay cặp A â T bằng cặp G â X và giảm 1 nếu thay cặp G â X bằng cặp A â T hoặc không Äá»i nếu thay thế cặp nuclêôtit cùng loại. – Chá» thay Äá»i 1 cặp nuclêôtit trong trình tá»± gen. |
Äảo Äoạn | – Má»t sá» gen trên nhiá» m sắc thá» Äảo vá» trà cho nhau. – Hình thà nh vòng Äảo Äoạn khi tiếp hợp á» kì Äầu I cá»§a quá trình giảm phân |
Chuyá»n Äoạn | – Vá» trà cá»§a các gen trên các nhiá» m sắc thá» liên quan Äến chuyá»n Äoạn thay Äá»i. – Hình thà nh cấu trúc tiếp hợp Äặc trưng hình chữ tháºp khi tiếp hợp á» kì Äầu I cá»§a quá trình giảm phân. |
Lá»ch bá»i | – Sá» lượng nhiá» m sắc thá» trong tế bà o tÄng hoặc giảm má»t hoặc má»t và i chiếc (nhá» hÆ¡n bá» ÄÆ¡n bá»i n). |
Äa bá»i | – Sá» lượng nhiá» m sắc thá» trong tế bà o tÄng gấp má»t sá» nguyên (x)lần bá» ÄÆ¡n bá»i n (x>2). |
2. Xác Äá»nh kết quả phép lai khi thá»±c hiá»n phép lai cÆ¡ thá» Äá»t biến nhiá» m sắc thá» (chá»§ yếu là Äá»t biến sá» lượng) lai vá»i cÆ¡ thá» Äá»t biến khác hoặc cÆ¡ thá» bình thưá»ng.
– Xác Äá»nh giao tá» mà thá» Äá»t biến có thá» tạo ra:
Tá» Lá» CÃC LOẠI GIAO TỬ á» CÃC KIá»U GEN Dá» HỢP HOẶC ÄA Bá»I THá» THƯá»NG GẶP
Kiá»u gen | Loại giao tá» | Tá» lá» các loại giao tá» | |
4n Hoặc 2n + 2 | AAAA aaaa AAAa AAaa Aaaa | Tứ bá»i cho 1 loại : 2n Dá» bá»i cho 1 loại:n+1
| 6/6 AA 6/6 aa 3/6AA , 3/6 Aa 1/6AA , 4/6 Aa , 1/6 aa 3/6 Aa , 3/6 aa |
3n Hoặc 2n + 1 | AAA Aaa A aa aaa | Tam bá»i cho 2 loại 2n và n Dá» bá»i cho 2 loại n+1 và n- 1 | 3/6 AA , 3/6 A 1/6 AA , 2/6 A , 2/6 Aa , 1/6 a 1/6 A , 2/6 Aa , 2/6 a ,1/6 aa 3/6aa ; 3/6 a
|
III. Bà i táºp minh há»a
Bà i táºp 1
Tế bà o sinh dục cá»§a ruá»i giấm Äá»±c có bá» NST kà hiá»u : AaBbDdXY nguyên phân bá» rá»i loạn á» cặp NST XY. Hãy viết kà hiá»u NST cá»§a các tế bà o con ÄÆ°á»£c tao ra.
Äáp án
TH 1: cả 2 NST kép Äá»u không phân li:
+ cả 2 NST kép Äá»u vá» 1 cá»±c tạo 2 tế bà o con : AaBbDdXXYY ; AaBbDdO
+ Má»i NST kép Äi vá» 1 cá»±c tạo 2 tế bà o con: AaBbDdXX ; AaBbDdYY
TH 2: 1 trong 2 NST kép không phân li:
+ NST kép XX không phân li tạo 2 tế bà o con : AaBbDdXXY ; AaBbDdOY
+ NST kép XX không phân li tạo 2 tế bà o con: AaBbDdXYY ; AaBbDdOX
Bà i táºp 2
á» 1 cÆ¡ thá» lưỡng bá»i kà hiá»u Aa trong quá trình giảm phân tạo giao tá» thấy có 1 sá» tế bà o không hình thà nh thoi phân bà o á» lần phân bà o I. CÆ¡ thá» nà y cho những loại giao tá» nà o?
Äáp án
Tế bà o không hình thà nh thoi phân bà o cho các loại giao tỠ2n là Aa và O
Tế bà o GP bình thưá»ng cho loại giao tá» n là A và a
Váºy nhóm tế bà o Äó cho các loại giao tá» là : 2n ( Aa), O, n( A và a)
b. Nếu chá» xét 1 cặp NST hoặc 1 cặp gen dá» hợp bá» rá»i loạn phân li mà không cần quan tâm Äến các cặp NST hay cặp gen khác thì cần xét sá»± rá»i loạn phân li 1 lần xảy ra á» phân bà o 1 hay phân bà o 2, hoặc sá»± rá»i loạn phân li á» cả 2 lần phân bà o .
* Aa————> AAaa —————-> AAaa và O——————>Aa , O
Tá»± nhân Äôi GP I không phân li GPII bình thưá»ng
*Aa————> AAaa ——————> AAvà aa———————>AA, aa , O
Tá»± nhân Äôi GP I bình thưá»ng GPII không phân li á» cả
2 tế bà o con
*Aa————> AAaa —————-> AAvà aa————————>AA, a , O
Tá»± nhân Äôi GP I bình thưá»ng GPII không phân li á» AA
aa phân li bình thưá»ng
*Aa————> AAaa ————-> AAvà aa————————–>A, aa , O
Tá»± nhân Äôi GP I bình thưá»ng GPII không phân li á» aa
AA phân li bình thưá»ng
*Aa————> AAaa —————-> AAaa và O——————–>AAaa , O
Tá»± nhân Äôi GP I không phân li GPII không phân li
Như váºy :
+ 1 tế bà o sinh giao tá»(2n) ————————–> 2 loại giao tá»: n+1 và n-1
GP I không phân li( GPII bt)
+ 1 tế bà o sinh giao tá» (2n) ———————————–> có 2 khả nÄng :
GP II không phân li ( GPI bt)
Khả nÄng 1 : 2 loại giao tá»: n+1 và n-1
Khả nÄng 2: 3 loại giao tá»: n, n+1 và n-1
—-
-(Äá» xem ná»i dung cá»§a tà i liá»u, các em vui lòng xem online hoặc ÄÄng nháºp tải vá» máy)-
Trên Äây là toà n bá» ná»i dung tà i liá»u Là thuyết bá»i dưỡng HSG chuyên Äá» Äá»t biến NST môn Sinh há»c 9 nÄm 2021. Äá» xem thêm nhiá»u tà i liá»u tham khảo hữu Ãch khác các em chá»n chức nÄng xem online hoặc ÄÄng nháºp và o trang hoc247.net Äá» tải tà i liá»u vá» máy tÃnh.
Hy vá»ng tà i liá»u nà y sẽ giúp các em há»c sinh ôn táºp tá»t và Äạt thà nh tÃch cao trong há»c táºp.
Chúc các em há»c táºp tá»t !
Các em quan tâm có thá» tham khảo thêm các tà i liá»u cùng chuyên mục:
- Là thuyết ôn thi HSG chá»§ Äá» Tương Tác Gen môn Sinh há»c 9 nÄm 2021
- Là thuyết bá»i dưỡng HSG chuyên Äá» Äá»t biến gen môn Sinh há»c 9 nÄm 2021
- Bà i táºp ôn thi HSG chá»§ Äá» Biến Dá» môn Sinh há»c 9 nÄm 2021 có Äáp án