Thuyết minh vá» Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên cá»§a Nguyá» n Dữ
Bà i vÄn mẫu Thuyết minh vá» Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên cá»§a Nguyá» n Dữ dưá»i Äây nhằm giúp các em có thêm nhiá»u tư liá»u tham khảo Äá» có thá» dá» dà ng phân tÃch tác phẩm Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên. Cùng Há»c247 tham khảo nhé! Ngoà i ra, Äá» là m phong phú thêm kiến thức cho bản thân, các em có thá» tham khảo thêm bà i soạn vÄn Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên.
1. SÆ¡ Äá» tóm tắt gợi ý
2. Dà n bà i chi tiết
a. MỠbà i:
– Giá»i thiá»u tác phẩm.
b. Thân bà i:
* Tác giả:
– Tác giả Nguyá» n Dữ, có ngưá»i gá»i là Nguyá» n Dư hoặc Nguyá» n Tá»±, chưa rõ nÄm sinh nÄm mất, sá»ng và o khoảng Äầu thế ká»· XVI, quê á» tá»nh Hải Dương.
– Ãng ÄÆ°á»£c xem là ngưá»i Äã ÄÆ°a khái niá»m “truyá»n kỳ” tiến và o vÄn há»c cá»§a nưá»c ta.
– Äá» lại duy nhất tác phẩm Truyá»n kỳ mạn lục gá»m 20 truyá»n kỳ khác nhau.
* Khái niá»m truyá»n kỳ:
– Các tác phẩm vÄn xuôi trung Äại có các yếu tá» hoang ÄÆ°á»ng kì ảo. á» Äó có sá»± tương giao giữa thế giá»i con ngưá»i vá»i cõi âm, cõi tiên vá»i sá»± xuất hiá»n cá»§a thánh thần, ma quá»· là m tÄng sức hấp dẫn cá»§a tác phẩm, Äá»ng thá»i góp phần phản ánh các ná»i dung cá»t lõi trong quan niá»m cá»§a tác giả.
* Tác phẩm Truyá»n kỳ mạn lục:
– Tác phẩm Truyá»n kỳ mạn lục là má»t táºp truyá»n gá»m có 20 truyá»n khác nhau ÄÆ°á»£c viết bằng chữ Hán chứa nhiá»u yếu tá» hoang ÄÆ°á»ng kì ảo, ra Äá»i và o khoảng ná»a Äầu thế ká»· XVI.
– Ná»i dung chÃnh cá»§a các truyá»n trong Truyá»n Kỳ Mạn Lục là vạch trần hiá»n thá»±c xã há»i phong kiến ÄÆ°Æ¡ng thá»i thá»i nát, cảm thông cho sá» pháºn bi thảm cá»§a những con ngưá»i nhá» bé trong xã há»i, Äặc biá»t là ngưá»i phụ nữ. Äá»ng thá»i Äá» cao vẻ Äẹp phẩm cách, Äạo Äức, trà tuá» cá»§a con ngưá»i, thá» hiá»n sá»± á»§ng há» quan niá»m “lánh Äục vá» trong” cá»§a cách danh sÄ© ÄÆ°á»ng thá»i, cÅ©ng phản ánh ưá»c mÆ¡, niá»m tin cá»§a nhân dân vá» chân lý cái thiá»n luôn chiến thắng cái ác.
* Sá»± kiên Äá»nh chÃnh nghÄ©a cá»§a nhân váºt Ngô Tá» VÄn:
– Thá» hiá»n trong thái Äá» và cách hà nh Äá»ng cá»§a chà ng khi Äá»t Äá»n cá»§a yêu quái, trong viá»c chà ng Äá»i mặt vá»i lá»i Äe dá»a cá»§a tên ác thần.
– Thái Äá» bình tÄ©nh cá»§a chà ng khi bá» bắt vá» cõi âm ti, vá»i sá»± xuất hiá»n cá»§a các loà i quá»· nanh ác, không gian rùng rợn ghê sợ.
– Sá»± chÃnh trá»±c, ngay thẳng, dÅ©ng cảm thá» hiá»n trong viá»c chà ng Äấu tranh, minh oan cho bản thân trưá»c mặt Diêm Vương.
– Kết quả: Già nh ÄÆ°á»£c chiến thắng, mang lại sá»± yên á»n cho nhân dân, giải oan cho bản thân, lấy lại ngôi Äá»n cho Thá» thần vÃ ÄÆ°á»£c tiến cá» chức phán sá»± Äá»n Tản Viên, trá» thà nh tiên.
=> Khẳng Äá»nh niá»m tin chÃnh nhất Äá»nh sẽ thắng tà . Mặt khác nhân váºt Ngô Tá» VÄn còn Äại diá»n cho anh tà i Äất Viá»t già nh chiến thắng trưá»c kẻ thù xâm lược, nêu cao tinh thần dân tá»c, sá»± anh dÅ©ng, mạnh mẽ cá»§a nhân dân ta trong quá trình chá»ng giặc ngoại xâm, chá»ng lại cái ác cái xấu.
* Ngụ ý phê phán:
– Há»n ma tên tưá»ng giặc lúc sá»ng là m quân xâm lược lúc chết Äi lại là m yêu quái quấy nhiá» u dân là nh. Từ Äầu tá»i cuá»i lên mang trong mình dã tâm xâm lược, Äáng phải nháºn sá»± trừng trá», tiêu diá»t.
– Phản ánh sá»± bất công Äầy rẫy trong xã há»i phong kiến thá»i nát, thông qua chuyá»n tên tưá»ng giặc há»i lá» thánh thần, còn lá»±c lượng thá»±c thi công lý như Diêm Vương lại bá» che mắt.
* Nghá» thuáºt:
– Nghá» thuáºt ká» chuyá»n hấp dẫn, má» Äầu bằng tình tiết khác lạ, xây dá»±ng cao trà o truyá»n Äầy ká»ch tÃnh lô-gÃc, vá»i các nút thắt, và cách giải quyết hợp lý, là m thá»a mãn ngưá»i Äá»c.
– Yếu tá» kỳ ảo hoang ÄÆ°á»ng ÄÆ°á»£c ÄÆ°a và o má»t cách khéo léo là m ná»i báºt chá»§ Äá», ná»i dung câu chuyá»n, Äá»ng thá»i khắc há»a rõ rà ng tÃnh cách cá»§a nhân váºt.
c. Kết bà i:
– Nêu tá»ng kết.
3. Bà i vÄn mẫu
Äá» bà i: Em hãy thuyết minh vá» Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên cá»§a Nguyá» n Dữ.
Gợi ý là m bà i:
3.1. Bà i vÄn mẫu sá» 1
Nguyá» n Dữ là má»t trong sá» những tác giả tiêu biá»u cá»§a ná»n vÄn há»c trung Äại Viá»t Nam và âTruyá»n kì mạn lụcâ là má»t trong sá» những tác phẩm xuất sắc cá»§a ông. âTruyá»n kì mạn lụcâ bao gá»m 20 truyá»n nhá» và trong sá» Äó, âChuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viênâ là tác phẩm tiêu biá»u nhất viết vá» ngưá»i trà thức Viá»t Nam trong xã há»i xưa.
Như chúng ta Äã biết, âChuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viênâ là má»t trong sá» 20 truyá»n cá»§a tác phẩm âTruyá»n kì mạn lụcâ â má»t tác phẩm xuất sắc cá»§a ná»n vÄn há»c, ra Äá»i và o khoảng ná»a Äầu thế ká» XVI, bá»i váºy tác phẩm thuá»c thá» loại truyá»n kì. Truyá»n kì là má»t thá» vÄn xuôi cá»§a thá»i trung Äại, có nguá»n gá»c từ Trung Quá»c và mang những Äặc trưng riêng vá» ná»i dung và nghá» thuáºt. Là má»t tác phẩm thuá»c thá» loại truyá»n kì, âTruyá»n kì mạn lụcâ cá»§a Nguyá» n Dữ Äã thá» hiá»n khá rõ nét, Äầy Äá»§ những Äặc trưng cá»§a thá» loại nà y. âTruyá»n kì mạn lụcâ Äã ghi chép lại những truyá»n ÄÆ°á»£c lưu truyá»n trong dân gian dưá»i thá»i Lý, Trần, Há» và Lê sÆ¡. Thông qua những câu chuyá»n ấy, tác giả Äã phản ánh bức tranh hiá»n thá»±c xã há»i phong kiến ÄÆ°Æ¡ng thá»i, Äá» cáºp Äến sá» pháºn những ngưá»i phụ nữ Äức hạnh rÆ¡i và o tình cảnh éo le Äá»ng thá»i Äá» cao tinh thần dân tá»c, khát vá»ng cá»§a ngưá»i tri thức dÅ©ng cảm, tâm huyết , trung trá»±c Äấu tranh Äá» bảo vá» chÃnh nghÄ©a. Thêm và o Äó, tác phẩm hấp dẫn ngưá»i Äá»c bá»i tác giả Äã khéo léo ÄÆ°a và o trong tác phẩm cá»§a mình nhưng chi tiết vừa thá»±c vừa ảo, vừa hoang ÄÆ°á»ng, thế giá»i con ngưá»i và thế giá»i cõi âm vá»i những thần thánh và ma quá»· có sá»± tương giao.
Nhân váºt chÃnh cá»§a tác phẩm âChuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viênâ. Ngô Tá» VÄn ÄÆ°á»£c giá»i thiá»u là ngưá»i tÃnh tình cương trá»±c, thẳng thắn, khảng khái, nóng nảy, thấy sá»± gian tà thì không thá» chá»u ÄÆ°á»£c. . Minh chứng rõ rà ng cho tÃnh cách cứng cá»i cá»§a Ngô Tá» VÄn là hà nh Äá»ng Äá»t Äá»n tà cá»§a chà ng. Trong khi má»i ngưá»i Äá»u lắc Äầu, lè lưỡi, không dám là m gì quá»· thần á» ngôi Äá»n gần là ng quấy hại nhân dân thì Tá» VÄn cương quyết, công khai, ÄÆ°á»ng hoà ng, ung dung, tắm rá»a sạch sẽ, khấn trá»i rá»i châm lá»a Äá»t há»§y ngôi Äá»n. Hà nh Äá»ng Äó xuất phát từ â muá»n diá»t trừ yêu ma, trừ hại cho dân, từ lòng tá»± tin và o chÃnh nghÄ©a cá»§a Ngô Tá» VÄn, chứng tá» cá»t cách khảng khái cá»§a kẻ sÄ©.
Sá»± cương trá»±c, khảng khái cá»§a Ngô Tá» VÄn còn bá»c lá» rõ qua thái Äá» cá»§a chà ng vá»i há»n ma tên tưá»ng giặc. Tưá»ng giặc khi sá»ng là kẻ xâm lược nưá»c ta, tà n hại dân ta, khi chết rá»i vẫn quen thói á»· mạnh hiếp yếu, cưá»p nÆ¡i trú ngụ cá»§a thá» thần nưá»c Viá»t, lại còn gian trá bà y trò Äút lót rá»i tác yêu tác quái vá»i nhân dân trong vùng. Hắn bá» Tá» VÄn Äá»t Äá»n là Äáng Äá»i nhưng lại hiá»n hình, xảo quyá»t là m như mình là kẻ bá» hại, dùng tà phép khiến cho chà ng bá» sá»t nóng sá»t rét, Äầu lảo Äảo. Há»n ma tưá»ng giặc buông lá»i mắng má», Äe dá»a, quyết kiá»n Tá» VÄn xuá»ng táºn Diêm Vương. Trưá»c sá»± ngang ngược trắng trợn, quyá»n phép Äáng sợ cá»§a há»n ma tưá»ng giặc, Ngô Tá» VÄn vẫn Äiá»m nhiên, không há» run sợ mà tá»± tin, không coi những lá»i Äe dá»a ra gì, tháºm chà chẳng thèm tiếp lá»i há»n ma tưá»ng giặc. Do Tá» VÄn dÅ©ng cảm, trừ hại cho dân nên thần linh má»i phù trợ giúp Äỡ chà ng.
Trong Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên, tác giả Äã vạch trần bá» mặt gian tà cá»§a ko Ãt kẻ ÄÆ°Æ¡ng quyá»n âquen dùng chưá»c dá»i lừa, thÃch là m trò thảm ngượcâ. Ngòi bút cá»§a Nguyá» n Dữ ko chá» lên án má»t sá» quan lại mà còn tá» cáo mạnh mẽ hiá»n thá»±c ârỠác má» lan, khó lòng lay Äá»ngâ mà bênh vá»±c cho kẻ gian tà . Trong câu nói buá»t miá»ng cá»§a Tá» VÄn âSao mà nhiá»u thần quá váºy?â cÅ©ng cho ta thấy má»t hiá»n thá»±c cá»§a xã há»i phong kiến lúc bấy giá»: xã há»i có quá nhiá»u kẻ hữu danh vô thá»±c, lợi dụng Äá»a vá», quyá»n thế là m Äiá»u bất chÃnh. kết thúc có háºu cá»§a câu chuyá»n thá» hiá»n Äúng truyá»n thá»ng nhân Äạo cá»§a dân ta chÃnh nghÄ©a nhất Äá»nh thắng gian tà .
Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên Nguyá» n Dữ Äã kết hợp thà nh công yếu tỠảo và thá»±c. Câu chuyá»n diá» n ra Äầy tÃnh chất li kì bá»i sá»± xuất hiá»n cá»§a thế giá»i âm cung vá»i những há»n ma, bóng quá»· vá»i những viá»c khác thưá»ng: ngưá»i chết Äi sá»ng lại từ dương gian xuá»ng Äá»a phá»§, từ cõi âm lại vá» cõi dương. Những chuyá»n lại có vẻ như rất thá»±c bá»i cách dẫn ngưá»i khác, dẫn viá»c cụ thá» Äến cả há» tên, quê quán và thá»i gian, Äá»a Äiá»m diá» n ra sá»± viá»c. yếu tá» kì ảo giúp câu chuyá»n thêm phần li kì, hấp dẫn. yếu tá» thá»±c là m tÄng tÃnh xác thá»±c, là m câu chuyá»n có ý nghÄ©a xã há»i sâu sắc.
Truyá»n ÄÆ°á»£c xây dá»±ng vá»i những chi tiết kỳ ảo, hấp dẫn, chứa Äá»±ng nhiá»u tình tiết bất ngá», ngôn ngữ giản dá», cô Äá»ng, súc tÃch, nghá» thuáºt xây dá»±ng hình tượng nhân váºt Äặc sắc kết hợp vá»i nghá» thuáºt miêu tả diá» n biến tâm lý nhân váºt tà i tình,⦠Tất cả Äã tạo dá»±ng nên má»t cá»t truyá»n rõ rà ng, già u tÃnh tạo hình; Äá» lại nhiá»u ấn tượng trong lòng Äá»c giả vÃ ÄÆ°á»£c lưu truyá»n rá»ng rãi trong dân gian qua nhiá»u thế ká».
Câu chuyá»n chá» là má»t khÃa cạnh nhá» hư ảo vá» cuá»c sá»ng nhưng Äã phần nà o toát lên ÄÆ°á»£c ý Äá» cá»§a tác giả. Nguyá» n Dữ phải chÄng Äang muá»n khắc há»a lại hiá»n thá»±c thá»i nát cá»§a chế Äá» phong kiến cuá»i TK XVI. Äó là má»t xã há»i mà cái ác luôn hoà nh hà nh , xâm lấn xã há»i bất cứ lúc nà o. Cái ác hiá»n diá»n nhưng mấy ai là ngưá»i dám Äứng lên Äấu tranh. Má»t xã há»i mà Äá»ng tiá»n có thá» là m lu má» phẩm chất con ngưá»i qua vấn nạn Äút lót, tham quan dung túng.
Chiến thắng cá»§a Ngô Tá» VÄn không chá» ngợi ca phẩm chất chÃnh trá»±c, trung kiên, dÅ©ng cảm cá»§a trà thức Äất Viá»t mà còn thá» hiá»n chân lý ngà n Äá»i cá»§a dân tá»c: cái thiá»n, cái chÃnh nghÄ©a dù có bá» vùi lấp Äến Äâu cÅ©ng luôn sáng soi, tiêu diá»t và chiến thắng cái gian ác, xấu xa. Ngô Tá» VÄn chÃnh là biá»u tượng cho dân tá»c Viá»t Nam, cho khà thế trá»i Nam, cho khát vá»ng ngà n Äá»i dân tá»c vá» hình tượng các vá» quan-anh dÅ©ng Äầy khảng khái, thanh liêm, chÃnh trá»±c.
3.2. Bà i vÄn mẫu sá» 2
Trong kho tà ng vÄn há»c Viá»t Nam, có rất nhiá»u tên tuá»i ná»i tiếng. Má»t trong những tác giả Äã trá» thà nh niá»m tá»± hà o cá»§a cả thá»i kỳ vÄn há»c là Nguyá» n Dữ. Tên tuá»i cá»§a ông gắn liá»n vá»i danh tiếng cá»§a âThiên cá» kỳ bútâ, âTruyá»n kỳ mạn lục”. Trong Äó âChuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viênâ là tác phẩm Äặc sắc, ca ngợi tÃnh cách dÅ©ng cảm, kiên cưá»ng, chÃnh trá»±c, dám chá»ng lại cái ác Äến cùng, trừ hại cho dân cá»§a Ngô Tá» VÄn – má»t trà thức nưá»c Viá»t.
âChuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viênâ là tác phẩm thuá»c thá» vÄn xuôi truyá»n kỳ, viết bằng chữ Hán. VÄn xuôi truyá»n kỳ là thá» loại vÄn há»c dùng những yếu tá» kì ảo hoang ÄÆ°á»ng Äá» phản ánh hiá»n thá»±c cuá»c sá»ng. Nhân váºt trong bá» truyá»n kỳ rất Äa dạng, gá»m cả ngưá»i, ma quá»·, thần thánh,… có má»i quan há» chặt chẽ vá»i nhau, có thá» xâm nháºp thế giá»i cá»§a nhau.
Tác giả Nguyá» n Dữ, có ngưá»i gá»i là Nguyá» n Dư hoặc Nguyá» n Tá»±, chưa rõ nÄm sinh nÄm mất, sá»ng và o khoảng Äầu thế ká»· XVI, quê á» tá»nh Hải Dương. Ãng xuất thân trong má»t gia Äình có truyá»n thá»ng khoa bảng, từng Äi thi và ra là m quan má»t thá»i gian ngắn rá»i lui vỠỠẩn, lấy cá» là phụng dưỡng mẹ già . Ãng ÄÆ°á»£c xem là ngưá»i Äã ÄÆ°a khái niá»m “truyá»n kỳ” tiến và o vÄn há»c cá»§a nưá»c ta, má» ra má»t hưá»ng Äi cho thá» loại nà y trong ná»n vÄn há»c trung Äại Viá»t Nam. Vá» sá»± nghiá»p sáng tác, thì Äến nay ngưá»i ta chá» biết ông Äá» lại duy nhất tác phẩm Truyá»n kỳ mạn lục gá»m 20 truyá»n kỳ khác nhau.
Khái niá»m truyá»n kỳ là Äá» chá» các tác phẩm vÄn xuôi trung Äại có các yếu tá» hoang ÄÆ°á»ng kì ảo. á» Äó có sá»± tương giao giữa thế giá»i con ngưá»i vá»i cõi âm, cõi tiên vá»i sá»± xuất hiá»n cá»§a thánh thần, ma quá»· là m tÄng sức hấp dẫn cá»§a tác phẩm, Äá»ng thá»i góp phần phản ánh các ná»i dung cá»t lõi trong quan niá»m cá»§a tác giả.
Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên ÄÆ°á»£c rút từ táºp Truyá»n kì mạn lục cá»§a Nguyá» n Dữ. Truyá»n kì mạn lục viết bằng chữ Hán, gá»m 20 truyá»n, ra Äá»i á» ná»a Äầu thế ká» XVI. Tên tác phẩm có nghÄ©a là : Táºp sách ghi chép tản mạn những truyá»n kỳ lạ ÄÆ°á»£c lưu truyá»n nhưng tác phẩm thá»±c sá»± là má»t sáng tác vÄn há»c vá»i sá»± gia công, hư cấu, sáng tạo, trau chuá»t cá»§a Nguyá» n Dữ. Các truyá»n hầu hết Äá»u lấy bá»i cảnh hiá»n thá»±c á» thá»i Lý, Trần, Há», Lê. Bóc Äi cái vá» hoang ÄÆ°á»ng là hiá»n thá»±c xã há»i phong kiến mà tác giả muá»n vạch trần phê phán. Qua táºp truyá»n, ngưá»i Äá»c thấy ÄÆ°á»£c sá» pháºn bất hạnh cá»§a ngưá»i phụ nữ, Äá»ng thá»i Äá» cao tinh thần dân tá»c, phẩm chất cá»§a ngưá»i trà thức. Truyá»n kì mạn lục là má»t tác phẩm Äứng Äầu trong thá» loại truyá»n kì á» Viá»t Nam.
Nhân váºt chÃnh cá»§a truyá»n là Ngô Tá» VÄn â má»t ngưá»i khẳng khái, chÃnh trá»±c, thấy sá»± gian tà thì không chá»u ÄÆ°á»£c. CÄm giáºn tên quái vá»n là tưá»ng giặc há» Thôi Äã chiếm Äá»n cá»§a Thá» Công Äá» nhiá» u hại dân là nh, Tá» VÄn châm lá»a Äá»t ngôi Äá»n Äó. Tá» VÄn vá» nhà và lên cÆ¡n á»m sá»t. Trong cÆ¡n mê, chà ng Äã mÆ¡ thấy bách há» há» Thôi Äến Äòi xây trả ngôi Äá»n, nếu không hắn sẽ kiá»n tá»i Diêm Vương. Sau Äó, Thá» Công cÅ©ng hiá»n tá»i nói rõ sá»± tháºt và bà y cho chà ng cách Äá»i phó vá»i yêu quái. Tá» VÄn bá»nh nặng rá»i mất. Quá»· sứ Äã ÄÆ°a linh há»n chà ng xuá»ng gặp Diêm Vương. Äứng á» công ÄÆ°á»ng chá»n minh ti, Tá» VÄn khảng khái Äến cùng Äá» vạch trần bá» mặt giả dá»i cá»§a. tên tưá»ng giặc bại tráºn. Tên yêu quái hoảng sợ giảng hòa nhưng Diêm Vương Äã sai ngưá»i Äiá»u tra và trừng phạt hắn, bia má» hắn bá» ná» tung. Tá» VÄn trá» vá» nhà chưa ÄÆ°á»£c má»t tháng thì Thá» Công Äến Äá» nghá» chà ng nháºn chức phán sá»± á» Äá»n Tản Viên. Tá» VÄn sau Äó không bá»nh mà chết. Có má»t ngưá»i quen cÅ© tình cá» Äã nhìn thấy chà ng âchắp tay thi lá» â trong xe ngá»±a cá»§a quan Phán sá»± rá»i thoắt cái lại biến mất trong sương.
Tác phẩm Truyá»n kỳ mạn lục là má»t táºp truyá»n gá»m có 20 truyá»n khác nhau ÄÆ°á»£c viết bằng chữ Hán chứa nhiá»u yếu tá» hoang ÄÆ°á»ng kì ảo, ra Äá»i và o khoảng ná»a Äầu thế ká»· XVI, ÄÆ°á»£c tiến sÄ© VÅ© Khâm Lân Äánh giá là “áng thiên cá» kỳ bút” trong vÄn há»c dân tá»c bá»i những giá trá» nhân Äạo, hiá»n thá»±c sâu sắc. Tác phẩm ÄÆ°á»£c Hà Thiá»n Hán viết lá»i tá»±a, Nguyá» n Bá»nh Khiêm phá»§ chÃnh, vÃ ÄÆ°á»£c Nguyá» n Thế Nghi dá»ch ra bản chữ Nôm. Ná»i dung chÃnh cá»§a các truyá»n trong Truyá»n Kỳ Mạn Lục là vạch trần hiá»n thá»±c xã há»i phong kiến ÄÆ°Æ¡ng thá»i thá»i nát, cảm thông cho sá» pháºn bi thảm cá»§a những con ngưá»i nhá» bé trong xã há»i, Äặc biá»t là ngưá»i phụ nữ. Äá»ng thá»i Äá» cao vẻ Äẹp phẩm cách, Äạo Äức, trà tuá» cá»§a con ngưá»i, thá» hiá»n sá»± á»§ng há» quan niá»m “lánh Äục vá» trong” cá»§a cách danh sÄ© ÄÆ°á»ng thá»i, cÅ©ng phản ánh ưá»c mÆ¡, niá»m tin cá»§a nhân dân vá» chân lý cái thiá»n luôn chiến thắng cái ác. Có nháºn xét rất hay rằng “Qua sách Truyá»n kỳ mạn lục, có thá» biết phần nà o vá» tác giả. Bá»i trong 20 truyá»n, truyá»n nà o cÅ©ng thá» hiá»n má»t quan Äiá»m chÃnh trá», má»t thái Äá» nhân sinh, má»t ý tưá»ng Äạo Äức cá»§a Nguyá» n Dữ. Äó là những mong muá»n cá»§a ông vá» má»t xã há»i má»i ngưá»i ÄÆ°á»£c sá»ng yên bình trong ná»n Äức trá», trong sá»± công bằng, trong tình cảm yêu thương nhân ái giữa con ngưá»i vá»i con ngưá»i.”
Qua cuá»c Äấu tranh không khoan nhượng khi chá»ng lại cái ác trong Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên, Nguyá» n Dữ Äã vạch bá» mặt gian tà cá»§a những kẻ quen “chưá»c dá»i lừa, thÃch là m trò thảm ngượcâ. Ãng lên án bá» pháºn quan lại ÄÆ°Æ¡ng thá»i, tá» cao mạnh mẽ hiá»n thá»±c ârỠác má» lan, khó lòng lay Äá»ngâ mà bênh vá»±c cho kẻ gian tà và hiá»n thá»±c cá»§a xã há»i phong kiến lúc bấy giá» có quá nhiá»u kẻ hữu danh vô thá»±c, lợi dụng Äá»a vá», quyá»n thế là m Äiá»u bất chÃnh. Truyá»n kết thúc có háºu, thá» hiá»n truyá»n thá»ng nhân Äạo cá»§a nhân dân ta, tà không thá» thắng chÃnh, cái thiá»n chắc chắn sẽ chiến thắng cái ác.
Vá» nghá» thuáºt, Nguyá» n Dữ Äã kết hợp khéo léo yếu tỠảo và thá»±c trong truyá»n Äá» truyá»n tải ná»i dung. Thế giá»i âm cung vá»i những há»n ma, bóng quá»·, ngưá»i chết Äi sá»ng lại từ dương gian xuá»ng Äá»a phá»§, từ cõi âm lại vá» cõi dương là m nên yếu tá» kỳ ảo cho câu chuyá»n. Nhưng Äá»ng thá»i, tác giả dẫn há» tên, quê quán và thá»i gian, Äá»a Äiá»m diá» n ra sá»± viá»c má»t cách cụ thá», ÄÆ°a yếu tá» thá»±c Äan xen yếu tá» kỳ ảo. Kỳ ảo và hiá»n thá»±c cùng kết hợp vá»i nhau khiến câu chuyá»n vừa ly kỳ, hấp dẫn, vừa mang ý nghÄ©a xã há»i sâu sắc.
Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên là má»t trong những truyá»n hay và có ý nghÄ©a sâu sắc, phản ánh những mặt trái cá»§a xã há»i ÄÆ°Æ¡ng thá»i, ca ngợi vẻ Äẹp phẩm chất trà tuá» cá»§a con ngưá»i, Äá»ng thá»i thá» hiá»n ưá»c mÆ¡ vá» má»t xã há»i công bằng, công lý ÄÆ°á»£c thá»±c thi cá»§a nhân dân ta. Chuyá»n chức phán sá»± Äá»n Tản Viên cÅ©ng như Truyá»n kỳ mạn lục xứng Äáng có ÄÆ°á»£c vá» trà là má»t mẫu má»±c cá»§a thá» loại truyá»n kỳ, cÅ©ng như danh xưng “áng thiên cá» kỳ bút” mà ngưá»i Äá»i ca tụng.
—–Mod Ngữ vÄn biên soạn và tá»ng hợp—–